Http Nedir ? Http Nasıl Çalışır ? Request ve Response Kavramları Neler ?

Bu yazımızda sadece kodlama değil web Dünyasının da en temel noktası olan HTTP konusunu ele alıyoruz. Http Nedir ? Çalışma prensibi nedir ? Request ve Response kavramları ne işe yarar bu yazı da değinmeye çalışacağımız başlıca konulardır. Http kavramından bahsederken tabi Https yi de atlayamayız. İkisi arasındaki farkı da yine bu yazımızda anlayacaksınız. Hazırsanız “Http Nedir” sorumuza cevap vererek başlayalım.

Http Nedir ?

HTTP, yani Hypertext Transfer Protocol, istemci (client) ve sunucu (server) arasındaki veri iletişimini sağlayan bir protokoldür. Web tarayıcılarının (Chrome, Firefox gibi) web sunucularıyla iletişim kurmasını sağlar. Bir kullanıcı bir web sitesini ziyaret ettiğinde, tarayıcısı HTTP protokolü aracılığıyla sunucuya bir istek (request) gönderir ve karşılığında bir yanıt (response) alır.

Request (İstek) Nedir?

Request, istemci (genellikle bir web tarayıcısı veya uygulama) tarafından sunucuya gönderilen bir istektir. Amaç, belirli bir kaynağı talep etmek, veri göndermek ya da bir işlem yaptırmaktır.

Her HTTP request şu parçalardan oluşur:

• Method (Yöntem): Ne tür bir işlem yapılacağını belirtir. Örneğin, GET, POST, PUT, DELETE.
• URL (Endpoint): İsteğin hangi kaynağa yönelik olduğunu belirtir.
• Header: İsteğe dair meta bilgileri içerir. Örnek: Content-Type, Authorization.
• Body: İsteğin içeriğidir.

Genelde veri gönderimi yapılan POST ve PUT isteklerinde kullanılır. JSON, XML, form-data gibi formatlarda olabilir.

Response (Yanıt) Nedir?

Response, sunucunun gelen HTTP isteğine verdiği cevaptır. İstemci, gönderdiği isteğe karşılık olarak bu yanıtı alır ve genellikle bu içerik tarayıcıda görüntülenir.

Bir HTTP response şu parçalardan oluşur:

• Status Code (Durum Kodu): İşlemin başarılı mı, hatalı mı olduğunu belirtir. Örnek: 200 OK, 404 Not Found
• Header: Yanıta dair meta bilgileri içerir. Örnek: Content-Type, Cache-Control.
• Body: Yanıtın içeriğidir. HTML sayfası, JSON veri, resim veya başka bir format olabilir.

Http Nasıl Çalışır ?

Buraya kadar Http nedir sorusuna cevap verdik ve tanımda bahsettiğimiz request ve response kavramlarını sizler için açıkladık. Şimdi Http nasıl çalışır bu mantığı anlatmaya çalışalım.

HTTP’nin çalışma mantığı oldukça basittir ve şu temel akışla gerçekleşir:

1. İstemci bir istek (request) oluşturur.
2. Bu istek, HTTP protokolü kullanılarak sunucuya iletilir.
3. Sunucu, gelen isteği yorumlar ve uygun bir yanıt (response) hazırlar.
4. Hazırlanan yanıt istemciye gönderilir.

Bu iletişim sürecinde istemci tarafından gönderilen bilgiler farklı amaçlara hizmet edebilir. Örneğin:

• Yeni bir kaynak oluşturmak için POST işlemi yapılır.
• Mevcut bir veriyi güncellemek için PUT ya da PATCH kullanılır.
• Bir kaynağı silmek için DELETE işlemi yapılır.
• Var olan bir veriyi okumak içinse GET işlemi kullanılır.

Bu işlemler HTTP protokolünün sunduğu HTTP Method ya da verb seçenekleridir.

İlginizi Çekebilir : IDE Kavramı ve IDE Seçimi | Visual Studio mu ? Visual Studio Code mu ?

Http’nin Bileşenleri Nelerdir ?

Bir web sitesine girmek için , tarayıcının adres satırına sitenin adresini yazarsınız. Tarayıcı adresine yazdığınız ve o siteye girmenize yardımcı olan , çeşitli kelime ve kelime öbeklerinden oluşan adrese sitenin domain adresi denir. Domain adresi Http’nin bileşenlerini içeren özel bir yapıdır.

Bu bileşenler aşağıdaki gibidir.

• Protokol (http veya https://) – Veri iletimini hangi protokolün sağlayacağını belirtir.
• Alan Adı (domain name) – Kaynağın bulunduğu sunucunun adresidir. Siteyi de temsil eden kök haldir. Örneğin, www.ornek.com.
• Yol (path) – Sunucudaki hangi dosyanın ya da kaynağın talep edildiğini belirtir. Örneğin “www.ornek.com/iletisim.html ” buradaki “iletisim.html” http bileşeninin yoludur. Sizin ilgili sitede hangi sayfayada bulunduğunuzu belirtir.

Aşağıda bileşenleri net olarak görebilirsiniz. Http bileşenleri Protokol ile başlar , Domain Name ile devam eder ve Path ile son bulur. Bu 3 bileşenin bir araya gelmesi ile Endpoint ler oluşur.

Https Nedir ? Http ile Arasındaki Fark Nedir ?

HTTPS (Hypertext Transfer Protocol Secure), HTTP protokolünün şifrelenmiş ve güvenli versiyonudur. HTTPS, veri iletimi sırasında bilgilerin üçüncü şahıslar tarafından okunmasını veya değiştirilmesini engellemek için TLS (Transport Layer Security) veya daha eski bir versiyonu olan SSL (Secure Sockets Layer) protokolünü kullanır.

Aşağıdaki tabloda Http ve Https arasındaki farkları daha kolay bir şekilde görebilirsiniz.

Özellik	HTTP	HTTPS
Güvenlik	Şifreleme yoktur. Veriler düz metin olarak iletilir.	Veri iletimi şifrelenir. Güvenlidir.
Protokol	http://	https://
Kullanım Alanı	Genel bilgi sunan web sitelerinde tercih edilebilir.	Giriş bilgileri, kredi kartı gibi hassas veri içeren sitelerde zorunludur.
Bağlantı Noktası (Port)	80	443
Sertifika	SSL/TLS sertifikası gerekmez.	SSL/TLS sertifikası zorunludur.
Performans	Daha hızlı olabilir ancak güvensizdir.	Güvenlik nedeniyle az da olsa daha yavaştır.

HTTPS sayesinde kullanıcılar, bilgilerinin üçüncü kişiler tarafından ele geçirilmediğinden emin olabilir. Bu nedenle modern tarayıcılar, HTTPS kullanmayan siteleri “güvenli değil” olarak işaretlemektedir.

“Http Nedir ? ” Sık Sorulan Sorular

Bu yazımızda Http Nedir konusunu ele aldık ve detaylıca anlatmaya çalıştık. Http’nin nasıl çalıştığına , bileşenlerinin neler olduğuna değindik. Http nedir ve https nedir ne gibi farkları vardır bu konuları anlattık. Buraya kadar belirttiğimiz konularda bir eksiklik görürseniz bize yorum olarak yazabilir ya da iletişim bölümümüzden mail atabilirsiniz.

Biz burada Http Nedir sorumuza cevap ararken herkesin rahatça anlayabileceği bir dilde yazmaya çalıştık. Http tarihine ve gelişim sürecine , daha teknik konulara girmek istiyorsanız buraya tıklayarak ilgili bilgilere ulaşabilirsiniz.